Theo ghi nhận của chúng tôi vài ngày gần đây, tại khu vực dịch vụ tiêm vaccine của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương ở 131 Lò Đúc (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), số trẻ đến tiêm chủng tăng đáng kể so với ngày thường. Trong số này có những trẻ ở các quận khác cũng được bác mẹ lặn lội đưa đến đây tiêm chủng chứ không tiêm tại trạm y tế phường nơi cư trú. Bế đứa con vừa tròn 1 tuổi ngồi chờ đến lượt, chị Lưu Thị Ngọc Oanh, ở phường Hoàng Văn Thụ (quận Hoàng Mai) san sẻ, chị đưa con đến tiêm mũi vaccine phòng viêm gan A, giá dịch vụ ở đây là 350.000 đồng/mũi. Trước đó, chị cũng đã đưa bé đến đây tiêm mũi vaccine tổng hợp phòng bạch hầu-ho gà-uốn ván-viêm gan B (Hib) với giá 700.000 đồng/mũi, tiêm đầy đủ 3 mũi tổng cộng hết 2,1 triệu đồng. Ngoại giả, chị còn cho bé uống vaccine phòng tiêu chảy do rota virus, loại này cũng phải uống đủ 3 lần và mỗi lần là 760.000 đồng… Giống như chị Oanh, nhiều bà mẹ trẻ cho biết, từ lúc trẻ sinh ra đến 15 tháng tuổi, chỉ tính riêng tiền vaccine dịch vụ mà họ phải chi ra để tiêm cho con đã lên đến gần chục triệu đồng, dù phần lớn các loại vaccine quan trọng nhất trong năm đầu đời ở trẻ đều nằm trong diện tiêm chủng miễn phí. Chị Oanh tâm tư: “thi thoảng lại có một vụ tai biến tử vong ở trẻ do tiêm chủng khiến tôi rất lo âu nhưng không đưa đi tiêm vaccine thì cũng lo, vì thế đành chấp nhận tốn một tí để cho con được tiêm loại vaccine tốt nhất”. Trước đó, kết quả soát đánh giá gần 100 điểm tiêm chủng trên địa bàn đô thị Hà Nội năm 2013 được Bộ Y tế ban bố cho thấy, có nhiều sơ sót hệ trọng đến quy trình tiêm chủng ở các điểm tiêm chủng mở rộng như: 37,1% số viên chức y tế có kỹ thuật tiêm chưa chuẩn; 27,84% bố trí điểm tiêm chưa hợp lý; tư vấn sau tiêm chủng chưa đầy đủ chiếm gần 29%; sai sót về dây chuyền lạnh bảo quản vaccine chiếm gần 27%; đặc biệt một số trường hợp còn được chỉ định tiêm sai… Thực trạng này càng khiến niềm tin của người dân với công tác tiêm chủng bị lung lay. Không một mực cứ phải tiêm dịch vụ Ngày 31-7, bàn luận với báo chí về vấn đề này, TS Nguyễn Văn Bình, Cục trưởng Cục Y tế đề phòng – Bộ Y tế cho biết, vaccine dịch vụ được sử dụng tại các điểm tiêm chủng tự nguyện cốt tử là vaccine vô bào hay còn gọi là vaccine thế hệ mới. Loại vaccine này đắt tiền hơn và cũng ít gây ra những phản ứng phụ hơn, do đó nhiều phụ huynh có điều kiện kinh tế đã tuyển lựa sử dụng loại vaccine này để “mua” sự yên tâm. Tuy vậy không có tức thị vaccine giá rẻ, tức loại vaccine đời cũ đang dùng trong chương trình tiêm chủng mở rộng là có chất lượng thấp hay không an toàn. TS Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh, vaccine thế hệ cũ hay vaccine vô bào (dịch vụ) chỉ khác nhau ở chỗ phản ứng phụ nhiều hay ít chứ không khác nhau về tác dụng phòng bệnh. “Phản ứng phụ ở đây là phản ứng nhẹ thường gặp như sốt, sưng tại chỗ tiêm, gây khó chịu cho các bậc cha mẹ sau khi cho con em đi tiêm, chứ không phải là phản ứng gây chết người, tỷ lệ gây phản ứng nặng rất ít. Còn số lượng trẻ tiêm mở rộng gặp tai biến tử vong nhiều hơn số trẻ tiêm vaccine dịch vụ là vì tỷ lệ trẻ đi tiêm chủng mở mang đông hơn rất nhiều số trẻ được tiêm dịch vụ. Hơn nữa, dù là vaccine đời cũ hay vaccine thế hệ mới thì trước khi được đưa ra sử dụng rộng rãi đều phải trả qua quá trình 5-7 năm, thậm chí hàng chục năm với rất nhiều bước kiểm định, thử nghiệm…, quy trình hết sức chặt chẽ” – ông Bình phân tách. Cũng theo TS Nguyễn Văn Bình, tiêm chủng mở mang nằm trong mục tiêm chủng tấm theo điều 25 của Luật gian bệnh truyền nhiễm, được quốc gia bảo trợ tiêm miễn phí cho trẻ. Do đó, các phụ huynh, những người bảo hộ trẻ có trách nhiệm phải đưa con trong diện tiêm chủng đến các địa điểm để tiêm chủng. Khi điều kiện kinh tế giang san và đời sống quần chúng khá hơn thì có thể hướng tới tầng lớp hóa công tác tiêm chủng, đẩy mạnh tiêm dịch vụ, song điều quan yếu là phải cứ vào tình hình dịch tễ ngày nay của sơn hà, của từng địa phương, để có chỉ định cho phù hợp. Mỗi điểm không tiêm quá 50 trẻ/ 1 buổi Bắt người thân ký cam kết trước khi tiêm chủng là sai phạm Duy Tiến |